سیاست مهاجرپذیری در کانادا
انتخاب کشورهای پیشرفته برای زندگی و تحصیل، هدف بسیاری از ساکنان سایر نقاط جهان است. مخصوصا کشورهای اروپایی از اولین انتخاب‌ها هستند. اینکه کدام کشور مقصد بهتری برای مهاجرت است، به چشم‌انداز هر فرد برای آینده‌اش بستگی دارد، ولی پیش از آن باید دید که کدام کشورها بیشتر تمایل دارند تا پذیرای مهاجران باشند. یکی از کشورهایی که در سال‌های اخیر روند مثبتی را در جذب مهاجر داشته، کانادا است.
اخذ ویزای کانادا چندان آسان نیست ولی سیاست‌های مهاجرپذیری کانادا باعث شده تا با کسب شرایط لازم، امیدوار بود که ویزای کانادا برای فرد صادر خواهد شد.
از اواخر قرن هجدهم که اولین موج از مهاجران انگلیسی و ایرلندی به کانادا وارد شدند، کانادا درهای خود را به روی تازه‌واردان از سراسر اروپا باز کرد. این مهاجران نیروی انسانی خوبی را برای ساخت‌وساز و ادارۀ کانادا فراهم می‌کردند و هنوز هم با توجه به وسعت کانادا، جمعیت سالمند آن و صنایع زیادی که وجود دارد، نیاز به نیروی انسانی احساس می‌شود و هرساله تعداد زیادی از متقاضیان در سراسر جهان موفق به اخذ ویزای کانادا می‌شوند.
پذیرش مهاجران از فرهنگ‌های مختلف دردسرهایی هم برای دولت‌های اروپایی داشته است. مخصوصا پس از یازده سپتامبر و موج اسلام‌هراسی، مردمان جوامع غربی تمایل کمتری به قبول مهاجران در جامعۀ خود دارند. این مسئله را به عدم آشنایی مهاجران با قوانین و هنجارهای جامعۀ جدید اضافه کنید. بسیاری از شهروندان غربی عقیده دارند، مهاجران موقعیت‌های شغلی آن‌ها را غصب می‌کنند.
با وجود همۀ این مشکلات، ویزای کانادا هرساله برای عدۀ زیادی از مهاجران صادر می‌شود و کانادا از کشورهایی است که توانسته تعداد زیادی مهاجر را بدون مشکل در خاک خود جا دهد.
۴ دلیل برای اینکه کانادا مقصد خوبی برای مهاجرت است؟
کانادا یکی از کشورهای مهاجرپذیر در یک دهۀ گذشته بوده است و به طور متوسط سالانه برای دویست هزار نفر مهاجر و پناهنده اقامت کانادا صادر کرده است تا جایی که در جهان به کشوری با “آغوش باز” معروف شده است. دلیل سخاوت در صدور ویزای کانادا را باید در تاریخ مهاجرت آن جستجو کرد. کانادا نیز مانند آمریکا کشوری است که به خاطر حضور مهاجران در آن ساخته شده است.
قرن‌ها پیش مهاجران اروپایی زمین‌های موروثی سرخ‌پوستان و بومیان قاره آمریکا را از آن‌ها گرفتند و با نسل‌کشی اقوام توانستند جایگاه خود را در سرزمین‌های جدید محکم کنند. اراضی وسیعی به دست مهاجران افتاد. پس از جنگ جهانی دوم هنگامی که اروپاییان تصمیم گرفتند صنایع خود را به قاره آمریکا که در جنگ آسیب ندیده بود وارد کنند، پیشرفت صنعتی زیادی هم عاید دو کشور آمریکای شمالی شد که موقعیت خوبی را برای گرفتن ویزای کانادا برای افراد غیربومی فراهم کرد.
طبق نظرسنجی موسسه تحقیقی Environics، هشتاد درصد کانادایی ها معتقدند، سیاست های مهاجرتی باز برای اقتصاد کانادا ضروری است. هرچند وقتی از آن ها سؤال می‌شد که میزان مهاجرت به کانادا چطور باشد، اکثراً جواب می‌دادند که باید نرخ مهاجرت در همین حد باقی بماند یا حتی کمتر شود ولی اجماع کلی باعث شد تا در انتخابات ۲۰۱۹ احزاب سیاسی بزرگ وعدۀ مهاجرپذیری و اعطای ویزای کانادا به تعداد بیشتری را دادند.
۱- جامعه چندفرهنگی کانادا
کانادا پیشینه‌ای قوی در مهاجرپذیری دارد و به خوبی توانسته است افرادی با فرهنگ‌های گوناگون را برای اقامت در کانادا مدیریت کند. بسیاری از کانادایی‌ها فرزندان یا نوادگان مهاجران هستند و این سابقه‌ای طولانی در کانادا دارد. در ابتدای امر، مهاجران کانادایی بیشتر در مناطق مرزی میان آمریکا و کانادا ساکن می‌شدند ولی کم‌کم دولت کانادا سیاست‌هایی را برای سامان‌دهی به اسکان این مهاجران در پیش گرفت. آن‌ها به مهاجران غیراروپایی ویزای کانادا نمی‌دادند ولی بعدها در سال ۱۹۷۶ قوانینی تصویب شد که این تبعیض را به نفع همۀ ملیت‌ها از بین برد. پس از این مهاجران بسیاری از کشورهای آفریقایی، پاکستان و ایران به کانادا وارد شدند به طوری که در گزارش سال ۲۰۰۶ سازمان ملل متحد دربارۀ مهاجرت و توسعه، کانادا رتبۀ هفتم را در ۲۸ کشوری که میزبان ۷۵% مهاجران جهان هستند کسب کرد. جامعۀ مسلمانان هم از سال ۱۹۹۶- ۲۰۰۱ افزایش قابل توجهی داشته است، به طوری که حدود ۱۷۵۰۰۰ مسلمان توانسته‌اند در این سال‌ها ویزای کانادا بگیرند.
۲- موقعیت مطلوب جغرافیایی
جغرافیای کانادا برای سیاست‌های مهاجرپذیری آن بسیار مناسب و ایده‌آل است. کانادا در اطراف خود دیوار دارد. شاید این حرف عجیب به نظر برسد، ولی موقعیت جغرافیایی کانادا باعث شده تا بتواند به راحتی جلوی مهاجرت غیرقانونی به کشور را بگیرد و بیشتر کسانی که به کانادا وارد می‌شوند قبل از ورود به کشور ویزای کانادا را دریافت کرده‌اند.
پنج دیوار کانادا را احاطه کرده است. چهار دیوار جغرافیایی و یک دیوار که مربوط به سیستم اداری آن است. و همۀ این‌ها در حفظ محبوبیت و مشروعیت کانادا برای ارائه ویزای کانادا مؤثر بوده‌اند. سه دیوار جغرافیایی شامل اقیانوس اطلس، اقیانوس آرام و قطب شمال است. به سختی می‌توان کشتی‌هایی را پیدا کرد که بتوانند در این آب‌های خطرناک مهاجران را تا مرزهای کانادا برسانند. به همین خاطر تنها ده مورد از طریق بنادر در کانادا درخواست پناهندگی و اخذ ویزای کانادا داشته‌اند. حتی مرز جنوبی کانادا با آمریکا هم بیشتر به سمت آمریکا مهاجر داشته است، به طوری که کانادا نسبت به این قضیه نگران شده بود.
در قرن های ۱۹ و ۲۰، آمریکا با داشتن امتیازات بیشتر اقتصادی و صنعتی مانند آهن‌ربایی جمعیت بسیاری را از کانادا به خود جذب کرد. سد پنجم نیز، سد بوروکراتیک کاناداست به طوری که احزاب لیبرال و محافظه‌کار هر دو تلاش داشته‌اند تا هرگونه مبادی غیرقانونی برای ورود به کشور را سد کنند.
در حالیکه کشورهای اروپایی و ایالات‌متحده دستخوش التهاب‌های بسیاری با مهاجران در مرزهای خود هستند. کانادا با کمک دریا و ناهمواری‌های طبیعی در شمال و مرزهای کنترل‌شده در جنوب به خوبی توانسته عبور مهاجران را زیر نظر بگیرد به‌طوری که کمتر مهاجری می‌تواند بدون اخذ ویزای کانادا وارد کشور شود.
هرچند در سال‌های اخیر از طریق مرزهای مشترک با آمریکا مهاجرانی به طور غیرقانونی وارد کانادا شده‌اند، ولی در مجموع نگرانی بابت عدم امنیت نسبت به مهاجران وجود ندارد.
۳- اتخاذ سیاست های مهاجرتی کارآمد
کانادا از کشورهایی است که سیاست‌های مهاجرتی بسیار خوبی را در سطح کلان و خرد داشته است. هرساله با توجه به نیازهای اقتصادی کشور، طرح‌های از پیش تعیین‌شده برای ارائه ویزای کانادا به مهاجران آماده می‌شود. برنامه‌هایی که با توجه به منافع عمومی به شکل مؤثری ایجاد و تغییر داده می‌شوند. بیش از ۸۰ ردۀ شغلی در برنامه‌های ویزای کانادا در نظر گرفته شده تا مهاجران با توانایی‌های مختلف بتوانند از نظر اقتصادی مفید باشند.
همچنین کانادا بیش از هر کشور دیگری در جهان روی مهاجرت سرمایه‌گذاری کرده است. مبلغی بیش از ۱٫۵ میلیارد دلار در سال برای اسکان، اشتغال و اختصاص سرمایه به مهاجران هزینه می‌شود تا تازه‌واردان بتوانند در سیستم اجتماعی و اقتصادی کانادا جذب شوند.
۴- مسائل سیاسی
بیش از بیست درصد از جمعیت کانادا از مهاجران نسل اولی هستند. و این گروه به همراه گروه‌های دوم و سوم ترجیح می‌دهند تا در شهرهای بزرگی مثل تورنتو، مونترال، کلگری و ونکوور زندگی کنند. احزاب سیاسی نیز برای تشکیل دولت نیاز به جذب رأی از این شهرها و ایالات دارند (سیستم انتخاباتی در کانادا و آمریکا به برخی ایالات امتیاز بیشتری در انتخابات می‌دهد).
به همین دلیل احزاب سعی می‌کنند تا نظر مثبت ساکنان این شهرها را جذب کنند. از آنجایی که سهم مهاجران در این سال‌ها در جمعیت کانادا رو به افزایش بوده است، نظر جمعی بر پایۀ نظر مهاجران خواهد بود. مسئله‌ای که باعث می‌شود تا احزاب در مورد سیاست‌های اعطای ویزای کانادا روند یکسانی را در پیش بگیرند.
چطور دولت کسانی را که ویزای کانادا دارند اداره می کند؟
سیاست مهاجرتی کانادا بر مبنای سه اصل است:
اول، اقتصادی. بزرگترین بخش مهاجران این دسته هستند. اجازۀ اقامت در کانادا با توجه به معیارهای خاصی برای این گروه داده می‌شود که شامل مهارت‌های تجربی در حرفه، تحصیلات دانشگاهی و مهارت‌های زبانی بالا (انگلیسی و فرانسه) است. با کاهش تولیدات کارخانه‌ای و گرایش کشور به اقتصاد مبتنی بر اطلاعات، سیاست انعطاف‌پذیری در اعطای ویزای کانادا نسبت به مشاغل خاصی که با این دسته از مهارت‌ها سروکار دارند، در پیش گرفته شده است.
دوم، گرد آمدن خانواده‌ها در کنار هم. دومین گروه مهاجرانی که سالانه موفق به دریافت ویزای کانادا می‌شوند، همسران و فرزندان مهاجرانی هستند که قبلا در کانادا اقامت کاری داشته‌اند.
سوم، اعطای ویزای کانادا برای اهداف بشردوستانه به پناهندگان و کسانی که در کشورهای خود امکان زندگی آزادانه را ندارند. این گروه کمترین تعداد را برای ویزای کانادا تشکیل می دهند.
سیاست‌های کلان اقتصادی کانادا به نحوی برنامه‌ریزی شده است که گروه اول با تعداد بیشتری از دو گروه بعدی از نظر اقتصادی پشتیبانی خواهند شد. همچنین دولت کانادا برنامه‌های منسجمی را برای تربیت فرهنگی کسانی که ویزای کانادا دارند، ارائه می‌دهد. با این حال، بیکاری در میان مهاجرانی با مدارک بالای تحصیلی در کانادا رو به افزایش است.
دولت کانادا اعتقاد دارد این افراد یا مهارت کافی در زبان ندارند و یا اینکه مدارک تحصیلی آن‌ها قابل قبول نبوده است. این مسئله باعث شده است تا دولت کانادا قوانینی را برای مدارک قابل قبول در سیستم کاری ایجاد کند. به طوری که بسیاری از کسانی که می‌خواهند در کانادا کار کنند، ابتدا ویزای تحصیلی کانادا را می‌گیرند. ویزایی که نیاز به مهارت‌های زبانی هم دارد و با تحصیل در دانشگاه‌های کانادا فرد بهتر می‌تواند با هنجارهای جامعۀ میزبان آشنا شود و در عین حال مهارت‌های کاری مرتبط را هم کسب کند.
